De speechschrijver en AI: een perfecte match?

Deze Blog verscheen eerder (18 maart 2025) bij Loo van Eck op de website.

Je staart naar je lege Word-document. Je leidinggevende heeft je gevraagd om een speech voor haar te schrijven. Eentje die mensen raakt. Beweegt. Ze misschien zelfs van mening doet veranderen. Maar je inspiratie is ver te zoeken. De juiste woorden lijken maar niet te komen. Nadat je voor de zoveelste keer driftig op backspace hebt geklikt, besluit je het anders te doen. Je vraagt ChatGPT om hulp. Maar … is het gebruik van AI wel zo’n goed idee bij het schrijven van een speech?

We vroegen expert Bob de Ruiter om zijn gedachten hierover op papier te zetten. Bob werkte eerder als speechschrijver in de Tweede Kamer, op het ministerie van Buitenlandse Zaken en in het bedrijfsleven. Hij schrijft nu speeches voor uiteenlopende opdrachtgevers. En leert andere mensen hoe zíj een inspirerende speech schrijven. Hieronder lees je zijn visie op het gebruik van AI bij het maken van een speech.

Moet een dichter zich zorgen maken over AI?

Kan ChatGPT misschien ook zijn werk overnemen? Het antwoord luidt: nee, gaat niet gebeuren. AI kan prachtige gedichten genereren, ritme en rijm volgen, beelden scheppen die raken. Maar een dichter voelt voordat hij schrijft. Een dichter put uit levenservaring, uit pijn, liefde, gemis. Uit momenten die alleen hij of zij op een bepaalde manier heeft beleefd. AI kan taal nabootsen, maar geen herinnering hebben aan een geur uit de kindertijd, geen pijn in de maag voelen bij verlies, geen hartklopping ervaren bij liefde. De defensieve reactie van een dichter? Nee, dit is het antwoord dat ChatGPT zelf geeft!

En de speechschrijver dan? Kan hij zijn baan behouden?

Ja, dat kan, maar dan moet hij wel de uitdaging van AI aangaan. Hij moet precies achterhalen hoe hij AI aan het werk kan zetten, maar ook wanneer hij zelf de fakkel van het woord over moet overnemen.

AI kan bondige informatie aanleveren in soepel lopende zinnen.

Herinner je je vaag de plot van film waar je meer over wilt weten? Zet AI aan het werk. Idem dito als je een schets verlangt van de cultuur van een land of een stad. Of van het leven in een dorp in Friesland in de 14e eeuw. Je kunt zelfs een speech laten schrijven over een onderwerp waar je weinig van weet.

Maar dan ben je nog niet klaar. Nee, dan begint jouw werk pas.

Kijk je aandachtig naar het geleverde verhaal, dan zie je dat het tekortschiet op essentiële punten. Zoals ChatGPT zelf aangeeft, kan het niet putten uit eigen ervaringen en gevoelens. Dat kan de speechschrijver wel en het is zijn taak om die te verwoorden. Inderdaad, de speechschrijver moet een beetje als de dichter zijn. Waar nodig en gepast, moet hij zijn diepste zielenroerselen delen. Als hem dat lukt, maakt hij daadwerkelijk contact, begrijpt iedereen hem en sorteert zijn speech het maximale effect.

Als de tekst helemaal af is, ben je nog steeds niet klaar.

Want dan moet je nog oefenen met het voordragen van de tekst, waarbij je moet letten op stemgebruik, lichaamstaal en dictie. En inderdaad: hierbij kan AI al helemaal niet helpen.

Wil je ervaring opdoen met speeches schrijven en voordragen?

Experimenteren? Ontdekken wat AI voor je kan doen en wat je zelf moet leren? Bob leert het je met alle liefde in de training Speeches schrijven.